Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wesprze badania prowadzone w ramach Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów kwotą 680 000 zł. Środki te zostaną przeznaczone na badania nad stworzeniem procedury i wdrożeniem najnowszych technologii analizy DNA w identyfikacji ofiar zdarzeń masowych i zbrodni systemów totalitarnych.

Dziś w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Warszawie odbyła się konferencja prasowa z udziałem Jarosława Gowina, wiceprezesa RM – ministra nauki i szkolnictwa wyższego, posła na Sejm RP Leszka Dobrzyńskiego oraz prof. dr hab. Andrzeja Ciechanowicza – rektora Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie i dr n. med. Andrzeja Ossowskiego – kierownika Zakładu Genetyki Sądowej PUM.

W ramach projektu prowadzone są ekshumacyjne, kryminalistyczne, genetyczne, medyczno-sądowe i antropologiczne. Opracowane technologie i procedury badawcze zostaną wykorzystane także do identyfikacji ofiar katastrof masowych i innych aktów terroru. Dziś o szczegółach projektu opowiedzieli w Warszawie prof. dr hab. Andrzej Ciechanowicz i dr n. med. Andrzej Ossowski.

Z inicjatywy PUM powstało także konsorcjum naukowo-badawcze SIGO (Sieć Identyfikacji Genetycznej Osób). Oprócz PUM i Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie sygnatariuszami porozumienia o utworzeniu SIGO są: Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera UMK oraz Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii.

Polska Baza Genetyczna Ofiar Totalitaryzmów (PBGOT), unikatowe przedsięwzięcie w skali europejskiej, powstała w dniu 28 września 2012 r. na mocy porozumienia Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego (PUM) w Szczecinie i Instytutu Pamięci Narodowej. Udział Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie w działaniach PBGOT wynika z głęboko humanitarnego dążenia do ograniczenia porażającej bezimienności ofiar zbrodni systemów totalitarnych będącej jednym z przejawów zaprzeczenia ich człowieczeństwa.

Działania PBGOT zogniskowane są na identyfikacji genetycznej ofiar opartej o porównanie materiału genetycznego (DNA) z ich ekshumowanych bezimiennych szczątków z materiałem genetycznym pozyskanym od ich krewnych. Najważniejsze zadania realizowane aktualnie przez PUM w ramach PBGOT to: identyfikacja ofiar zbrodni komunistycznych ekshumowanych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, identyfikacja ofiar zbrodni systemów totalitarnych z lat 1939-1956 ekshumowanych na terenie aresztu śledczego w Białymstoku oraz zakrojone na szeroką skalę gromadzenie materiału genetycznego krewnych ofiar obławy augustowskiej.

Do dnia dzisiejszego w PBGOT zgromadzono materiał dowodowy pochodzący ze szczątków blisko 750 ofiar, a u 280 z nich uzyskano wiarygodne profile genetyczne. W Polskiej Bazie Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów znajdują się też, stanowiące materiał porównawczy, próbki DNA od prawie 1500 krewnych ofiar.

Jak dotąd, w laboratoriach PUM tożsamość i człowieczeństwo odzyskały 54 ofiary komunizmu i 8 ofiar nazizmu, w tym m.in. Danuta Siedzikówna, ps. „Inka”, major Bolesław Kontrym „Żmudzin”, major Hieronim Dekutowski „Zapora” i major Zygmunt Szendzielarz, ps. „Łupaszka”.

Przeprowadzenie tych wszystkich badań i działań nie byłoby możliwe, gdyby nie wsparcie udzielone PBGOT z budżetu państwa, darowizny osób prywatnych i instytucji, a także partnerska współpraca z Instytutem Ekspertyz Sądowych im. prof. Jana Sehna z Krakowa.

Fot. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego